Η αμβλυωπία ή κοινώς "τεμπέλικο μάτι" είναι η απώλεια όρασης από το ένα μάτι, επειδή το μάτι και ο εγκέφαλος δεν συνεργάζονται. Ο εγκέφαλος ενδέχεται να αρχίσει να αγνοεί την εικόνα που του μεταβιβάζει ο αμβλυωπικός οφθαλμός. Συνήθως η αμβλυωπία προσβάλει το ένα από τα δύο μάτια, με αποτέλεσμα το αμβλυωπικό μάτι να αποκλίνει από το άλλο και να μοιάζει "τεμπέλικο". Συχνά συνδέεται με τον στραβισμό (συγκλίνοντα ή αποκλίνοντα), όπου τα μάτια φαίνεται να εστιάζουν σε δυο διαφορετικά σημεία και όχι σε ένα.

Ποιά τα αίτια του Τεμπέλικου Ματιού;
Η "τεμπελιά" μπορεί να είναι αποτέλεσμα στραβισμού, μεγάλης διαφοράς (μυωπικής ή υπερμετρωπικής) μεταξύ οφθαλμών, άλλων προϋπάρχοντων παθήσεων των ματιών, όπως για παράδειγμα ο καταρράκτης, η βλεφαροχαλασία (πτώση του άνω βλεφάρου) καθώς και διαθλαστικών προβλημάτων. Γενικά, όταν τα μάτια δεν συνεργάζονται για να μεταβιβάσουν την ίδια εικόνα στον εγκέφαλο. Σε περίπτωση στραβισμού, ένα από τα μάτια δεν εστιάζει στο αντικείμενο που ο ασθενής προσπαθεί να δει. Ο εγκέφαλος τείνει εκ φύσεως να αγνοεί την μη εστιασμένη εικόνα, με αποτέλεσμα το μάτι που την παράγει να υπολειτουργεί και να αδυνατίζει. Μετά από καιρό, το μάτι αυτό αρχίζει να αποκλίνει, λαμβάνοντας την μορφή του τεμπέλικου ματιού.

Συμπτώματα του Τεμπέλικου Ματιού
Η αμβλυωπία αναπτύσσεται σε πολύ νεαρή ηλικία, συνήθως πριν τα 6, με συμπτώματα που δεν είναι πάντοτε εμφανή. Όσον το δυνατόν νωρίτερα διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί, τόσο το καλύτερο. Για τον λόγο αυτό, συνιστάται η πλήρη οφθαλμιατρική εξέταση των βρεφών ηλικίας έξι μηνών, καθώς και των παιδιών ηλικίας τριών ετών. Τα συμπτώματα του Τεμπέλικου Ματιού περιλαμβάνουν:

• Μάτια που "κοιτάζουν" σε διαφορετικές κατευθύνσεις
• Σημαντική επικράτηση του ενός ματιού
• Ανεπαρκή πρόσληψη του βάθους
• Ανεπαρκή όραση στο ένα μάτι

Αντιμετώπιση του Τεμπέλικου Ματιού
Εάν το τεμπέλικο μάτι διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί νωρίς, η όραση του ασθενούς μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά. Παρ΄όλα αυτά, στις χειρότερες περιπτώσεις, εάν δεν αντιμετωπιστεί η πάθηση, το τεμπέλικο μάτι μπορεί να καταλήξει λειτουργικά "τυφλό".

Οι τρόποι αντιμετώπισης του τεμπέλικου ματιού περιλαμβάνουν:

• Την επικάλυψη του επικρατούντος ματιού: η μέθοδος αυτή υποχρεώνει το αδύνατο μάτι να προσπαθήσει περισσότερο, με αποτέλεσμα να δυναμώσει φυσιολογικά η ικανότητά του να κινείται και να εστιάζει.
• Φακούς επαφής και γυαλιά οράσεως: Διορθώνουν την απόκλιση (μυωπική ή υπερμετρωπική) μεταξύ των ματιών.
• Χειρουργική επέμβαση: Επανευθυγραμμίζει τους οφθαλμικούς μύες, αλλά συνιστά ακριβότερη και πιο επικίνδυνη προσέγγιση σε σχέση με τις προαναφερθείσες μεθόδους.

Για την φωτογραφία ευχαριστούμε το National Eye Institute, National Institutes of Health.